«کرامت» در لغت به معنای دوری از پستی و فرومایگی یا همان جانب تقوا را رعایت کردن است.
مفهوم کرامت، به حق ذاتی و مسلّم هر انسانی در برخورداری از احترام و عزت نفس، صرف نظر از قراردادهای اعتباری اجتماعی نظیر جنس، رنگ، نژاد و وضع جسمی و روانی اشاره دارد و بر این مبنا رعایت این حق از سوی همگان انتظار می رود. از نظر قرآن کرامت انسانی به کرامت تکوینی و اکتسابی تقسیم می شود. رعایت کرامت انسانی به سلامت روان منجر می گردد. سلامت یا بهداشت روان به معنی سلامت هیجانی و روانشناختی است، به شکلی که فرد بتواند از تفکر و توانایی های خود استفاده کند، در جامعه عملکرد مطلوب داشته باشد و نیازهای معمول زندگی روزمره را با مدیریت برآورده سازد.
در جهان بینی قرآن، که مبتنی برخدا محوری است، مفهوم کرامت و عزت نفس واقعی در ارتباط با خداوند تبیین می شود؛ کرامت از این منظر با ایمان و عمل صالح حاصل خواهد شد. کرامت از دیدگاه قرآن و روان شناسی، هر دو معنای ارزشمندی، کارایی مفید و احترام قائل شدن به خود را در بردارد؛ با این تفاوت که کرامت و عزت نفس در قرآن در قالب اندیشه و رفتار که بیشتر ناظر به امور معنوی است، معنا پیدا می کند اما در روان شناسی،به ویژه دیدگاه انسان گرا، بیشتر وابسته به امور مادی و محیطی است. به استناد آیه «و لقد کرّمنا بنی آدم و حملناهم فی البرّ و البحر و رزقناهم مِّن الطّیبات و فضّلناهم علی کثیر ممّن خلقنا تفضیلاً : و به راستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم،و آنان را در خُشکی و دریا [بر مرکبها] بر نشاندیم،و از چیزهای پاکیزه به ایشان روزی دادیم،و آنها را بر بسیاری از آفریده‌های خود برتری آشکار دادیم »( سوره مبارکه اسراء) آدمی به سبب نعمت، موهبت و کراماتی که از سوی خداوند دریافت کرده است بر دیگر مخلوقات برتری دارد. قوهٔ عقل، توانایی انتخاب و قدرت اختیار مصادیق ملموس و یکتا تکریم ذاتی بشر از جانب پروردگار می باشد. به بیان روشن، انسان فی نفسه صرف نظر از آنکه پیرو چه دین و آئینی باشد، کرامت عام الهی را دریافت می کند. به این نوع کرامت الهی، کلیه ی ابناء بشر مجهّز می باشند. را در بر می گیرد. این کرامت شامل مواردی چون حق حیات و خلقت انسان، قدرت اراده واختیار، قدرت تعقل و اندیشه، مسخّر قرار دادن دیگر موجودات برای انسان، فراهم کردن اسباب هدایت انسان مانند فرستادن رسول ظاهری و باطنی است.
در ایران به دلیل گره خوردن قلبهای شیعیان با محبت اهل بیت و نورانیت تعالیم هدایت بخش اسلام، همچنین به منظور تکریم و تعمیق فرهنگ «احترام به کرامت انسانی و ترویج انفاق با تأسی به سیره ی اهل بیت» ایّام میلاد حضرت فاطمه معصومه(س) تا ولادت حضرت رضا(ع) "دهه ی کرامت" نامگذاری شده است. وجود مضجع شریف امام رضا(ع) در مشهد و حضرت معصومه(س) در قم، ضرورت تعظیم و گرامیداشت مناسبت‌های مذهبی را یادآوری می کند. این تعظیم به این معنا است که باید ولادت ائمه(ع) را فرصتهای ارزشمندی برای پیروی و بهره مندی از اخلاق، رفتار و سیره رضوی و دیگر ائمه اطهار(ع) در زندگی فردی و اجتماعی بدانیم؛ به ویژه سیره این دو فرزند گرانقدر حضرت موسی بن جعفر(ع) را در رفتار و عملکرد خود الگو قرار دهیم. وجود مبارک امام رضا(ع) علاوه بر جنبه قدسی و اعتقادی در مقام امام و پیشوای معصوم، بینش و بصیرت عمیق سیاسی نیز بهره مند بودند به گونه ای که به نقش آفرینی تاریخی خود جهت مبارزه با ظلم و حراست از تعالیم ناب اهل بیت پرداختند و گنجینه ی گرانبهائی را به عنوان توشه راه شیعیان و محبین به یادگار گذاشتند. هیچ واژگانی یارای توصیف برکات وجود نورانی ثامن الحجج (ع) در سرزمین خورشید، خراسان بزرگ را ندارد. این آستان سراسر خیر در مشهدالرضا همواره ملجأ حاجتمندان و پناهگاه عاشقان حضرتش بوده است. از سوی دیگر، وجود نورانی خواهر عزیزشان، کریمه اهل بیت، حضرت معصومه(س) این معنویت و خیر بی وقفه را صد چندان کرده است و در طی قرنها علاوه بربرخورداری میلونها زائرازخوان گسترده این دو معصوم، دو قطب فرهنگ ساز بوده و هستند. محوریترین پیام دهه ی کرامت «نهادینه کردن آموزه های دینی در تمامی ابعاد زندگی مردم است». سالیان مدیدی است که حاجتمندان به ویژه نیازمندان، در مقام ولی نعمتان جامعه، از سفره پر نعمت و یارنواز این دو بزرگوار سهمی به مهر برده اند؛ سبب این همه میهمان نوازی بی شک تأکید اهل بیت نبوی در اهتمام ورزیدن به اهمیت تأمین معیشت به موازات انجام عبادات و پایبندی عملی به اعتقادات می باشد.
گردآوری: بیگلری
منابع:
yun.ir/hwleu2
yun.ir/sdj59d
yun.ir/umdyg3
Report