آیه مباهله،تکریم و تأیید پروردگار بر حقانیت اهل بیتِ پیامبر اکرم(ع)

بیست ‌و چهارم ذی‌الحجه،که در سال 1401 مصادف با دوم مرداد ماه است، «روز مباهله» نام گرفته است. رویداد مباهله از رویدادهای صدر اسلام در شهر مدینه است. هنگامی که پیامبر اسلام(ص) و اهل بیت(ع) در یک سو و مسیحیان نجران در دیگر سو آمادهٔ مباهله یا نفرین طرف دروغگو شدند. آیه مباهله( آل عمران/61) در این روز بر پیامبر(ص) نازل شد که روایتگر و مؤید حقانیت نبوّت و اهل بیت مطهِرشان می‌­باشد. طبق روایات صحیح متعدد به نقل از منابع شیعه و اهل سنت، آیه مباهله درباره پیامبر و اهل بیت‌شان  یعنی حضرت علی(ع)، حضرت فاطمه(س)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) نازل شده است.

واقعه مباهله نص آیه قرآن [آل عمران/۶۱] است که به دستور خداوند صورت گرفت. با توجه به آیه مذکور( فَمَن حاجَّکَ فیهِ مِن بَعدِ ما جائَکَ مِنَ العِلمِ فَقُل تَعالَوا نَدْعُ اَبنائَنا وَ اَبنائَکُمْ وَ نِسائَنا وَ ئِسائَکُمْ وَ اَنْفُسَنا وَ اَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعنَةَ اللهِ عَلی الکاذِبینَ)، مباهله به معناى نفرین کردن دو نفر نسبت به یکدیگر است و این نفرین کردن طوری باید صورت بگیرد که هر دو طرف مؤمن به خداوند باشند تا بتوانند اقدام به چنین کاری نمایند، چون کسی که خداپرست نیست، نمی‌تواند از خداوند خواسته‌­ای داشته باشد.

این آیه به ضمیمه آیاتی که قبل و بعد از آن نازل شده، نشان می‌دهد که در برابر پافشاری مسیحیان در عقاید باطل خود، از جمله ادعای الوهیت حضرت مسیح(ع) و عدم کارایی منطق و استدلال در برابر لجاجت آن‌ها، پیامبر(ص) مأمور می‌شوند که از طریق مباهله وارد شوند، و صدق گفتار خود را از این طریق خاصّ و روحانی به ثبوت برسانند، یعنی با آن­‌ها مباهله کنند تا راستگو از دروغگو شناخته شود. این حقیقت تاریخی را که یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای تاریخ اسلام است، می‌توان تولدی دیگر در اثبات حقانیت اسلام و شخص پیامبر و اهل بیت  دانست.

شرکت در مباهله شرطی داشت، که جز اهل بیت پیامبر اکرم(ص) کسی آن را نداشت و آن، تأثیر «آمین» همراهان در استجابت دعا یا تأثیر همراهان ویژه در اطمینان طرف مقابل نسبت به حق بودن پیشنهاددهنده مباهله بود. منظور این سخن، بیانگر این است که محور و مسؤول اصلی مباهله، رسول اکرم(ص) بودند و همراهان( اهل بیت) برای گفتن آمین و نه برای دعا یا دعوت به دین اسلام، به صحنه مباهله آمده بودند،. البته آمین همراهان در استجابت دعا مؤثر بود، زیرا هر کس آمین‌ش اجابت شود، دعای‌ش نیز مستجاب است.

سرانجام روز موعود، یعنی بیست و چهارم ذی‌الحجه هر یک از دو طرف با افراد خود به محل مباهله رفتند. مسیحیان وقتی دیدند که پیامبر اکرم(ص) با عزیزترین و افضل­‌ترین کسان‌ش ( یعنی حضرت علی(ع)، حضرت فاطمه(س)،امام حسن(ع) و امام حسین(ع)) قصد به چالش کشیدن نجرانیان را دارند و  قصد دارند آن‌ها را به چالش بکشند مطمئن شدند که حضرت محمد(ص) اگر به خودش مطمئن نبود، جان خانواده‌­شان را به خطر نمی‌انداختند، از اینرو منصرف شدند. قطعاً اگر غیر از این‌ها افراد دیگری افضل بودند، خداوند عامیان به مباهله به همراه آن‌ها امر می‌کرد و چون اکرم و افضل از اهل بیت وجود نداشت، خداوند به مباهله با همراهی اهل بیت پیامبر اکرم (ص) امر کردند.

از ام سلمه نقل کرده‌اند که در همان روز رسول خدا(ص) همان چهار نفر همراهان خود را در زیر عبای موئی و مشکین رنگ خود گردآوردند و این آیه را تلاوت نمودند :« إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً)  احزاب/33)» این رویداد از سوی مسلمانان به عنوان یکی از برجستگی‌های اهل بیت محسوب و به عنوان دلیلی برای اثبات این امر که اصحاب کساء (حضرت محمد(ص)، حضرت فاطمه(س)، امیرالمومنین علی(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع)) هستند، استفاده می‌شود.

گردآوری و تنظیم:بیگلری

منابع:

yun.ir/hf5u79

yun.ir/76w8bc

yun.ir/gjcbta

yun.ir/7atfyc