روز جهانی کودک یادآور باید و نبایدهای دوران کودکی
همه ساله 20 نوامبر، از سوی سازمان ملل متحد،به نام « روز جهانی کودک » برای بررسی میزان رعایت استانداردهای زندگی طبیعی و سطح آسایش کودکان برنامه‌های آموزشی – فرهنگی برگزار می‌شود.
در ایران این روز با تصمیم شورای فرهنگ عمومی، و اطلاع دفتر یونسف در ایران، به 8 اکتبر برابر با ۱۶ مهر تغییر یافت و به تقویم رسمی کشور اضافه گردید. این مناسبت اولین بار توسط پادشاهی انگلستان در سال ۱۹۵۴، به منظور تشویق همه کشورها برای تسهیل و ارتقاء هم‌فکری، بازی و سازگاری متقابل در بین کودکان و اقدام عملی به نفع و رفاه کودکان جهان اعلام گردید. اما اندیشه‌ی رسمی برگزاری روز جهانی کودک، به ابتکار «کنفرانس جهانی برای رفاه کودکان» بازمی‌گردد که در ماه آگوست سال ۱۹۲۵ در ژنو برگزار شد. در این کنفرانس، نمایندگان ۵۴ کشور گردآمده بودند تا منشوری در دفاع از حقوق کودکان تصویب کنند. در ۲۰ نوامبر ۱۹۵۹، سازمان ملل متحد «بیانیه حقوق کودک» را به تصویب رساند و سرانجام چندین سال بعد یعنی در ۲۰ نوامبر ۱۹۸۹ «پیمان‌نامه حقوق کودک» را به طور رسمی تصوبب نمود. در مقدمهٔ کنوانسیون حقوق کودک تأکید شده است: «کودک باید در فضایی سرشار از خوشبختی، محبت و تفاهم بزرگ شود». این مطلع به وضوح نشان می‌دهد هدف این روز تلاش برای رسیدن به حقوق کودکان و جلوگیری از خشونت در برابر آن‌ها است. پیام‌های این روز طبق وظیفه یونیسف (انجمن کمک به کودکان) مراقبت از کودکان و تأمین نیاهای اولیه و ضروری آنان در سال‌های آغازین زندگی، همچنین ترغیب و آگاهی‌بخشی به والدین نسبت به ضرورت آموزش فرزندان است. درواقع کوشش این انجمن در راستای کاهش بیماری و مرگ و میر کودکان و نیز ارائه‌ی حمایت‌های همه جانبه از آنان در زمان وقوع جنگ، حوادث طبیعی، بلایای غیر مترقبه و ... است.
کودکان آسیب‌پذیرترین گروه در هر جامعه‌ای هستند، بنابراین نباید از نیازهای آن‌ها به سادگی عبور کرد. روز کودک در سراسر جهان انگیزه‌ای برای توجه به حقوق کودکان است. البته کشورهای جهان بنا بر سنت و فرهنگ خود روز کودک را به گونه‌های مختلف گرامی می‌دارند. تصمیم جمعیِ کشورها برای تعیین این روز به پیامدهای خانمان‌سوز جنگ جهانی دوم مربوط می‌شود. با شعله‌ور شدن آتش جنگ جهانی دوم، میلیون‌ها کودک در سرتاسر جهان در آتش رنج‌های بی‌پایان سوختند. هزاران کودک در اردوگاه‌های مرگ جان سپردند، صدها هزار کودک در بمباران‌های شهرها و مراکز غیرنظامی دفن شدند و صدها هزار کودک معلول، بی‌سرپرست و بی‌خانمان براثر آتش ویرانگر جنگ آواره گشتند. بنابراین روز جهانی کودکان فقط روزی برای جشن گرفتن کودکان به عنوان یک کودک نیست، بلکه فرصتی برای آگاهی‌بخشی به کسانی است که در سراسر جهان خشونت را در قالب سوءاستفاده، استثمار، تبعیض و کار اجباری تجربه کرده‌اند.
اهمیت دوران کودکی و در رأس بودن مسأله‌ی آسیبپذیری کودک به این دلیل است که اکثر خصوصیات شخصیتی ارثی نیستند بلکه بسیاری از آن‌ها نتیجه تجربیاتی می‌باشد که هر شخصی در زندگی خود با آن‌ها مواجه می‌شود. مرحله کودکی هر فرد حساس‌ترین و مهم‌ترین بخش شکل‌گیری شخصیت، خصوصیات فردی انسان و رفتار اجتماعی‌اش می‌باشد که همگی تا حدودی از آموزش‌ها و محیط تاثیر می‌گیرند و همچنین تکامل روانی و رشد جسمی کودک در این دوران بسیار حائز اهمیت است . تجربیات دوران کودکی بر شخصیت و رفتار افراد در بزرگسالی تاثیر می‌گذارد و روابط خانوادگی به ویژه والدین و نیز اطرافیان از جمله معلمین مهم‌ترین نقش را در پی‌ریزی شخصیت یک فرد دارند. ظرفیت‌های رفتاری، شناختی و ذهنی که خداوند متعال در دستگاه عصبی یک نوزاد به امانت گذاشته‌اند برای به فعلیت درآمدن، مستلزم محیط آموزشی مناسب می‌باشند. بنابراین می‌توان گفت شخصیت و رفتار دوران بزرگسالی متأثر از تجربه‌های دوران کودکی است.
اگر در این مرحله آسیب‌هایی به کودک وارد شود پیامدهای طولانی مدت در آینده برایش به وجود می‌آید. آن دسته کودکانی که در محیط شایسته و با محرک‌های مناسب بزرگ می‌شوند یعنی والدین و اطرافیان برایشان وقت می‌گذارند و به نوعی با او می‌گویند و می‌شنوند، کتاب می‌خوانند و توجه خاصی به او دارند نسبت به کودکانی که در محیطی ناآرام و محروم بزرگ می‌آیند از لحاظ ذهنی و هوشی برتری دارند. براین اساس در شکل گیری رفتار و روحیه کودکان «نقش‌پذیری» اهمیت بسیار بالایی دارد که در علوم رفتاری به این موضوع «همانند سازی» می‌گویند؛ یعنی کودکان خصوصیات عاطفی، رفتاری و فکری افرادی که شاخص زندگیشان هستند را قبول می‌کنند بدون آنکه آگاه باشند شبیه آن‌ها می‌شوند. به خاطر همین مادرخوب، دخترخوب را برای مادر و همسر بودن پرورش می‌دهد و پدر خوب پسری نمونه را تربیت می‌کند. چنانچه والدین و در مراحل بعد مربیان نقشی مطلوب و سازنده در زندگی طفل نداشته باشند هویت مناسبی نصیب فرزند نخواهد شد و درصورتیکه پدر و مادر بداخلاق باشند فرزندی اجتماع‌ستیز با هویت منفی را پرورش می‌دهند. گذشته همیشه به شکل دیدگاه‌های شخصیتی در زندگی آینده شخص آشکار می‌گردد.
گردآوری: بیگلری
منابع:
گزارش