آیه مباهله، سند دلسپردگی شیعه به ولایت بر حق حضرت علی(ع)
واقعه‌ی مباهله از رخدادهای صدر اسلام در سال نهم هجرت است.
24 ذی الحجه به یاد این اتفاق، به نام " روز مباهله " تعیین شده است. مُباهله، درخواست لعن و نفرین الهی برای اثبات حقانیت است و بین دو طرفی رخ می‌دهد که هر کدام ادعای حقانیت دارند. این رویداد با نامه پیامبر(ص) به مسیحیان نجران و دعوت آنان به اسلام آغاز گردید. پیامبر اسلام(ص) همزمان با مکاتبه با سران حکومت‌های جهان و مراکز مذهبی، نامه‌ای به اسقف نجران نوشت و در آن نامه از ساکنان نجران خواست که اسلام را بپذیرند. بخش نجران، با هفتاد دهکده تابع خود، در نقطه مرزی حجاز و یمن قرار گرفته‌است. در آغاز پیدایش اسلام این منطقه، تنها محل مسیحی‌نشین حجاز بود که مردم آن، از بت‌پرستی دست کشیده و به آیین مسیح گرویده بودند.
مسیحیان تصمیم گرفتند که گروهی را به نمایندگی از خود به مدینه بفرستند تا با پیامبر سخن بگویند و در مورد درستی دعوت پیامبر پژوهش کنند و با او به محاجه (دلیل آوردن) بپردازند. هیأت نجران در مسجد مدینه با پیامبر(ص) گفتگو کردند. پس از اصرار دو طرف بر حقانیت عقاید خود، سرانجام نتیجه‌ی بحث‌شان این شد که حضرت محمد(ص) خواست تا با آن‌ها مباهله کند. روز موعود، هر یک از دو طرف با افراد خود به محل مباهله رفتند. هنگامیکه مسیحیان آگاه شدند پیامبر(ص) قصد دارد با عزیزترین نزدیکان خود یعنی علی، فاطمه، حسن و حسین(ع) آن‌ها را به چالش بکشد مطمئن شدند که اگر پیامبر(ص) به خودش مطمئن نبود جان خانواده‌اش را به خطر نمی‌انداخت. آنان از عقوبت الهی هراسان شدند و با توصیه بزرگشان از مباهله کناره گرفتند. آن‌ها با پذیرش صلح، متعهد شدند که با پرداخت جزیه بر دین خود باقی بمانند؛ پیامبر هم پذیرفتند. در مصالحه نامه تأکید شده بود که مسیحیان هر سال، دو هزار حلّه بدهند که قیمت هر حلّه چهل درهم باشد، و نیز اگر جنگی با یمن روی دهد، سی زره، سی نیزه و سی اسب را به مسلمانان، عاریه دهند، و پیامبر(ص) ضامن برگرداندن این ابزار بودند. پس از نوشته‌شدن صلحنامه آنان برگشتند. خداوند درجریان این رویداد، آیه‌ی 61 سوره‌ی مبارکه آل عمران (فَمَنْ حَاجَّكَ فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَ أَبْنَاءَكُمْ وَ نِسَاءَنَا وَ نِسَاءَكُمْ وَ أَنفُسَنَا وَ أَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل‌لَّعْنَتَ اللَّـهِ عَلَی الْكَاذِبِینَ) را نازل فرمودند که به آیه مباهله معروف شده است.
در روایات آمده است که پیامبر(ص) پس از این واقعه فرمودند:« سوگند به آن خداوندی که جانم در قبضه قدرت اوست، که هلاکت اهل نجران نزدیک شده بود و اگر با من مباهله می‌کردند هر آینه همگی به میمون و خوک مسخ می‌شدند و هر آینه تمام این وادی برایشان آتش می‌شد و می‌سوختند و حق تعالی جمیع اهل نجران را نابود می‌کرد و حتی پرنده بر سر درختان ایشان نمی‌ماند و همه نصاری پیش از سال می‌مردند».
بنابر اعتقادات شیعی، جریان مباهله پیامبر(ص) نه تنها نشانگر حقانیت اصل دعوت پیامبر(ص) است، بلکه بر فضیلت همراهان ایشان یعنی اهل بیت شامل حضرت علی(س)، فاطمه (س) و حسنین(ع) در این ماجرا دلالت می‌کند. شیعیان بر این اساس، معتقدند امام علی(ع) بر اساس آیه مباهله، به منزلۀ نَفْس و جان پیامبر است. امام رضا(ع)در اهمیت این اتفاق فرموده‌اند:« روز مباهله مزیتی است که هیچ کس در آن بر اهل بیت(ع) پیشی نگرفته است».
گردآوری: بیگلری
منابع:
گزارش