ام‌البنین، مادر نجابت و شجاعت
یک‌شنبه 26 دی ماه سال 1400 مصادف با سیزدهم جمادی‌الثانی، تاریخ وفات حضرت ام البنین (س) می‌باشد.
روزی اندوه‌بار که در آن مادری ازخودگذشته و دلیر بعد از سپری نمودن عمری تلاش، شکیبایی و استقامت با اهدای چهار دلبند دلیر خویش به پیشگاه مولایش، حسین بن علی (ع)، به سوی معبود عروج کرد. آرامگاه وی در قبرستان بقیع شهر مدینه‌ی منوّره واقع شده است. این روز درروزشمار ایران با نام روز تكريم مادران و همسران شهدا نیز تعیین شده است. زندگاني امالبنين همواره با بصيرت و نور دانش همراه بوده است و اين ويژگي والا در جای جای کتب تاريخي ذکر شده است که علم‌جویان راه حق را با عظمت اين بانوی عالمه و فاضله آشنا می‌سازد. نام بانوی شجاع خاندان کلاب، فاطمه بود که پس از ازدواج با حضرت علي (ع) با کنيه " امُّ البنين " (مادر پسران) خوانده می‌شدند. فضايل اخلاقی، کمالات انسانی، نيروی ايمانی، ثبات و پايداری، شکيبایی و بردباری، بصيرت و دانایی، نطق و سخندانی او را به شايستگي، بانوی ممتاز بانوان عصر خویش کرده بود.
تاريخ نگارانْ سال و تاريخ دقيق ولادت حضرت امالبنين را ثبت نکردهاند، امّا يادآور شدهاند که تولّد پسر بزرگ ايشان، حضرت ابوالفضل العباس(ع)، در سال ۲۶ ه.ق. واقع شده است. برخي از تاريخنگارانْ هم زمان ولادت ايشان را در حدود پنج سال پس از هجرت، در حوالي شهر کوفه ، ذکر کرده‌اند. پدر و مادرش از خاندان بنی کلاب،از اجداد بزرگ حضرت محمد (ص)، دارای خوبی‌ها و صفات خانوادگی عظیم اخلاقی بودند. وی دختری پاکدل و باتقوا بود. نامش فاطمه و کنیهاش امُّ‌البنین (مادر پسران) است. پدرش حِزام، و مادرش ثمامه یا لیلا است. همسرش امیر مؤمنان، حضرت علیبن ابیطالب (ع) و فرزندانشان حضرت ابوالفضل‌العباس(ع)، عبداللّه، جعفر و عثمان بودند که همه‌ی این چهار پسر شجاع در سرزمین کربلا برای همراهی امام حسین(ع)، در رکاب امام سوم(ع) به شهادت رسیدند. تربیت چهار فرزندی که حاصل پیوند مولی‌الموحدین(ع) و ام‌ّالبنین(س) بود در سایه‌ی عشق به امامت(ع) نقش‌آفرینی کرد. هر یک از این چهار جوان تربیت‌یافته در مکتب امّ البنین(س)، بیش از همه از اوصاف والای پدر گرامی‌شان امام علی (ع) تأثیر پذیرفته بودند و به علاوه‌ی این از مادر با کمال خود ادب و ایثار را فرا گرفته بودند. هر یک از آنان به تنهایی اسوه رشادت، نجابت، شرافت، جوانمردی، اخلاق و کمالات انسانی بودند.
حضرت علي(ع)، بعد از رحلت جان‌فرسای نوردیده‌ی پیامبر(س)، آنگاه که قصد ازدواج کردند به برادر خويش، عقيل بن ابي طالب، که در بهره‌مندی ازعلم «انساب » معروف بود و ذهنش گنجينهی اسرار خاندان گوناگون عرب بود، فرمودند: «زني را براي من اختيار کن که از نسل دليرمردان عرب باشد تا با او ازدواج کنم و او برايم پسري شجاع و سوارکار به دنيا آورد». عقيل، بانو امالبنين از خاندان بنى‌کلاب را که در شجاعت بى‌مانند بود، به حضرت معرفی کرد و گفت: «با ام البنين کلابيه ازدواج کن زيرا در عرب شجاع‌تر از پدران و خاندانش نيست». عقيل همچنين از ديگر خصوصيات بارز خاندان بني کلاب مي‌گويد و امام اين انتخاب را پسنديد و عقيل را به خواستگارى نزد پدر ام‌البنین فرستاد.
نخستين فرزند پاک حضرت علی(ع) و بانو امالبنين، علمدار کربلا ابوالفضل العباس(ع) بود. اميرالمؤمنين(ع) از پس پردههاى غيب، جنگاورى و دليرى فرزند برومند خود را درعرصههاى پيکار دريافته و نیک آگاه بودند که او يکى از قهرمانان بی‌مثال اسلام خواهد بود، لذا او را عباس (دژم: شير‌بيشه) ناميد؛ زيرا در برابر کژي‌ها و باطل، ترش‌رو و پر آژنگ ولی در مواجه با نيکى، خندان و چهره گشوده بودند.
از ويژگيهای بسيار مهم امالبنين، وقوف این بانو به زمان و مسائل مربوط به آن است. با شهادت چهار فرزند امالبنين (ع) در کربلا، اين بانوی شکيبا، به افتخار مادر شهيد بودن نائل گشت و درکنار همسر شهيد بودن، فخری افزون براوراق افتخاراتشان درخشیدن گرفت. وی پس از واقعه عاشورا، ازشیوهی مرثيهخواني و نوحه‌سرايي استفاده کرد و نداي مظلوميّت کربلاييان را به گوش آيندگان رسانید تا پیام آزادی‌بخش قیام انسان‌ساز امام(ع) برای همیشه زنده ماند. او به عنوان همسر و مادر شهید، رسالت خویش را به زیبایی و با فداکاری مخلصانه به انجام رسانید .
حضرت ام‌البنین (ع) بعد از حضرت زینب کبری(ع)، در سال 69 ه.ق. ، به دیدار حق شتافت؛ با وجود این، تاریخ نگاران زمان ارتحال او را سال‌های متفاوتی نگاشتهاند، به طوری که عدهای آن را سال ۷۰ ه.ق. بیان کرده‌اند و برخی نیز تاریخ وفات آن مادر فداکار را سیزدهم جمادی‌الثانی سال ۶۴ ه.ق. دانسته‌اند که نظر دوم شهرت بیشتری دارد.
گردآوری: بیگلری
منابع:
گزارش