شورای انقلاب، اولین نهاد تصمیمگیری انقلاب اسلامی
روز ۲۲ دی ۱۳۵۷، شورای انقلاب به فرمان امام خمینی(ره) به طور علنی تشکیل شد.
این شورا که ایده شکلگیری آن آذرماه ۱۳۵۷ طی سفر شهید مطهری به پاریس به همراه امام مطرح شد، اساسیترین رکن قدرت سیاسی و اجرایی نیروهای انقلابی محسوب میشد. شورای انقلاب اسلامی نهادی بود که امام خمینی(ره) برای مدیریت انقلاب در داخل ایران در دیماه ۱۳۵۷ تشکیل داد و تا پیش از تأسیس مجلس، نهاد قانونگذار در ایران محسوب میشد. وجود این شورا پیش از پیروزی انقلاب در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ و در ماههای آغازین پس از پیروزی به سبب اهمیت مسائل امنیتی فاش نشده و این شورا در ابتدا به صورت محرمانه و غیرعلنی فعالیت میکرد.
موجودیت شورای انقلاب به عنوان اولین و بنیادیترین ارکان قدرت سیاسی و عالیترین نهاد تصمیمگیری در کشور بعد از امام خمینی(ره) در تاریخ22 دی ماه 1357 و به فاصله یک ماه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی با پیام امام رسما اعلام شد. ایشان در این پیام به مسائل اساسی کشور اشاره و تأکید کردند: " «سلام و تحیت بر ملت قهرمان ... اکنون که روز پیروزی ملت شجاع نزدیک میشود لازم میدانم مراتب ذیل را به اطلاع ملّت ایران و مردم جهان برسانم : 1- به موجب حق شرعی و براساس رأی اعتماد اکثریت قاطع مردم ایران که نسبت به این جانب ابراز شده است، در جهت تحقق اهداف اسلامی ملّت، شورایی به نام «شورای انقلاب اسلامی» مرکب از افراد با صلاحیت و مسلمان و متعهد و مورد وثوق موقتاً تعیین شده و شروع به کار خواهند کرد. اعضای این شورا در اولین فرصت مناسب معرفی خواهند شد. این شورا موظف به انجام امور معین و مشخصی شده است؛ از آن جمله مأموریت دارد تا شرایط تأسیس دولت انتقالی را مورد بررسی و مطالعه قرار داده و مقدمات اولیه آن را فراهم سازد. دولت موقت در اولین فرصت که مناسب و صلاح دانسته شود به ملت معرفی و شروع به کار خواهد نمود.» (صحیفه امام؛ ج 5، ص 426)
صدور این پیام، 22 دی ماه را به نقطه عطفی برای تسریع پیروزی نهضت اسلامی تبدیل نمود. تا پیش از آن تاریخ نیروهای انقلاب نمیدانستند انتقال قدرت چگونه صورت میگیرد. از سوی دیگر برخی فرصت طلبان تصور میکردند از حیث تشکیل حکومت و سازماندهی و اداره امور نارساییهایی وجود دارد و درصدد برآمده بودند تا با ارائهی طرح و نقشه، خود عهدهدار این مرحله باشند و گروههایی نیز تنها به همین منظور اعلام موجودیت نمودند. این نخستین بار بودکه رسماً از سوی رهبر کبیر انقلاب، تشکیلات و برنامههای آینده حکومت اسلامی اعلام میشد.
بدیهی است که مسؤولیتهای شورای انقلاب، عمدهترین مسؤولیتهای رهبری انقلاب در داخل کشور محسوب میگردید. از دیگر اقدامات مهم شورای انقلاب، مذاکره با مقامات نظامی نیروهای مسلح، دیدارهای دیپلماتیک، مأموریت راهاندازی نفت و انتخاب رییس دولت موقت بود. در حقیقت تشکیل این شورا اولین اقدام عملی در جهت ادارهی کشور بود؛ نقش آن چنان مهم بود که در همان بحبوحه پیش از پیروزی انقلاب بسیاری از مشکلات مردم را حل نمود. به علاوه زمینه انتقال حکومت از سلطنت به جمهوری اسلامی را فراهم نمود. سه هدف ساماندهی انقلاب، وارد آوردن آخرین ضربات به رژیم پهلوی و کمک به اداره کشور پس از پیروزی را می توان از اصلیترین و کلیترین اهداف تأسیس شورای انقلاب دانست.
با شروع کار مجلس و شورای نگهبان و دیگر نهادها، مسؤولیت و ضرورت وجودی شورای انقلاب به پایان رسید.
گردآوری: بیگلری
منابع:
گزارش